Historia collie

Owczarek szkocki długowłosy – collie rough - należy do rasy psów pasterskich i zaganiających. Jego pochodzenie nie jest jasne. Przyjmuje się, że prawdopodobnie wywodzi się od starożytnych psów pasterskich przywiezionych na Wyspy Brytyjskie przez Rzymian z terenu Afryki płn. Starożytni Rzymianie wysyłali na Wyspy Brytyjskie swoje owce a towarzyszący im pasterze zabie­rali ze sobą ciemnoskóre, krótkowłose psy pasterskie. Były one nieprzystosowane do chłodniejszego klimatu wyspy, dlatego zaczęto je krzyżować z mniejszymi psami pilnującymi stad bydła i koni, o nieprzemakalnym krótkim, lecz gęstym i szorstkim włosie.

W tamtym okresie, na terenach obecnej Wielkiej Brytanii, Szkocji i Irlandii, wykształciło się kilka typów psów pomagających pasterzom w zaganianiu stad (Smithfield, Old Welsh Grey,Welsh Blue Grey, Welsh Hillman, Black and Tan, Scotch Collie, Irish Collie, Lowland Collie oraz Highland Collie). Duża migracja mieszkańców doprowadziła z czasem do wymieszania się wyżej wymienionych psów w zależności od ukształtowania terenu i zakresu pracy jaką wykonywały. Te rodzime psy owczarskie dały w rezultacie cztery różne typy psów, z których powstały cztery odrębne znane dziś rasy collie: rough, smooth, border i bearded.


Przez setki lat collie współpracowały ze szkockimi pasterzami. Musiały być bardzo inteligentne, odporne na warunki atmosferyczne, wytrzymałe i zdolne do długotrwałego posuwistego biegu. Ze względu na specyficzne warunki wypasu owiec w Szkocji, górzyste i mało dostępne obszary wrzosowisk, owczarki szkockie musiały być też bardziej samodzielne. Wymagano od nich świetnej orientacji w terenie, ponieważ wykorzystywano je do odszukiwania zagubionych w górskich wąwozach owiec i samodzielnego doprowadzania ich do stada.

Psy z tamtego okresu różniły się od tych hodowanych obecnie. Były niższe, miały szerszą i krótszą kufę oraz wyraźniej zaznaczony przełom czołowy. Przypominały bardziej dzisiejsze border collie. Przypuszcza się, że ówczesne owczarki krzyżowano z seterami szkockim i irlandzkimi, nowofundlandem oraz chartem rosyjskim. Psy żyjące na niżej położonych terenach, miały krótką przylegającą i szorstką szatę. Z odmiany tej w późniejszym okresie wyodrębniono rasę owczarka szkockiego krótkowłosego - collie smooth.

W 1860 roku na wystawie Birmingham po raz pierwszy zaprezentowano owczarki szkockie długowłose, od tego momentu nastąpił szybki rozwój i popularność tej rasy. Przyczyniła się do tego królowa Wiktoria, która była wielką miłośniczką collie. Psy nosiły wtedy szatę koloru czarnego lub czarno-białego. Za początek odmiany psów o umaszczeniu śniadym i marmurkowym uznaje się rok 1871, kiedy to pojawił się legendarny śniady OLD COCKIE. Ze względu na to, że umarszczenie śniade jest barwą dominującą w krótkim czasie psy o tym umarszczeniu stały się bardzo liczne. Pierwszym wystawowym collie o umaszczeniu blue-merle był urodzony w 1873 roku SCOT . W latach 80-tych XIX wieku psy o tym umaszczeniu były już rzadkością, podczas gdy pół wieku wcześniej było to jedno z najbardziej rozpowszechnionych umaszczeń. Za sprawą licznych importów, collie stały się bardzo liczne i popularne w Stanach Zjednoczonych.

Pierwsze owczarki szkockie długowłose pojawiły się w Polsce w połowie lat 20-tych XX wieku. Były to pojedyncze osobniki i ciężko tu mówić o prawdziwej hodowli. W związku z wybuchem II wojny światowej jakość pogłowia tej rasy bardzo zmalała. Dopiero w latach 70-tych w wyniku importów z Czechosłowacji zwiększyła się liczba owczarków szkockich pokazywanych na wystawach. Powstały w końcu pierwsze większe polskie hodowle. Jednak psy w typie zachodnioeuropejskim, pojawiły się dopiero pod koniec lat 80-tych oraz w 90-tych.